ေနျပည္ေတာ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၃) ရက္ -
ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ႏိုင္ငံေတာ္ဒုတိယ သမၼတ ေဒါက္တာ စိုင္းေမာက္ခမ္းက အဖြင့္အမွာ စကားေျပာၾကားရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ျဗဟၼစုိရ္တရားေလးပါးကုိ လက္ကုိင္ထားျပီး တရားမွ်တျခင္၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္း တည္းဟူေသာ ေလာကပါလတရားမ်ား ပုိမုိထြန္းကားလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၂(က)တြင္ '' ႏိုင္ငံေတာ္က မသန္စြမ္းသူမ်ားကုိ ၾကည့္ရႈေစာင့္ေရွာက္ ရမည္'' ဟု ျပ႒ာန္းထားျပီး ျဖစ္သကဲ့သို႔ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ(၇)ရက္က ကုလသမဂၢ မသန္စြမ္းသူ အခြင့္အေရးမ်ားဆုိင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊
'' ႏွစ္စဥ္ ဒီဇင္ဘာလ (၃) ရက္ေန႔ကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ မသန္စြမ္းသူမ်ားေန႔'' ဟု ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ႀကီးက ဂုဏ္ျပဳသတ္မွတ္ထားပါေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ မသန္စြမ္းသူမ်ားအား သန္စြမ္းသူမ်ားနည္းတူ အခြင့္အေရး ရရွိေစရန္၊ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ စိတ္ဓါတ္အင္အားမ်ား ျမင့္မားလာေစရန္ ရည္ရြယ္ျပီး ၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွစ၍ ႏွစ္စဥ္ ဒီဇင္ဘာလ(၃) ရက္ေန႔ ေရာက္တုိင္း ယခုကဲ့သုိ႔ အခမ္းအနားမ်ိဳး ဂုဏ္ျပဳက်င္းပခဲ့သည္မွာ ၁၉ ႏွစ္ရွိျပီ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ မသန္စြမ္းသူမ်ားေန႔ ဦးတည္ခ်က္မွာ "လူသားအားလံုး အက်ံဳး၀င္၊ ျပည္သူ႔လူ႔ေဘာင္ ျပင္ဆင္ဖုိ႔၊ အတားအဆီးမ်ား ဖယ္ရွားစုိ႔" " Removing barriers to create an inclusive and accessible society for all " ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းဦးတည္ခ်က္ ႏွင့္အညီ မသန္စြမ္းသူမ်ားႏွင့္ အတူ လက္တြဲျပီး ေထာင္စုႏွစ္ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတုိင္သို႔ အေရာက္လွမ္းၾကပါစုိ႔ ဟု ေျပာၾကားလိုပါေၾကာင္း၊ ယေန႔ ကမၻာ့လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၇၀၀၀ ေက်ာ္အနက္ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သည္ မသန္စြမ္းသူမ်ား ျဖစ္ၾကျပီး ၎တုိ႔ထဲမွ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သည္ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားမွ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ထုိ႔အျပင္ အိမ္ေထာင္စုမ်ား၏ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သာ သူတုိ႔ကုိ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ ၾကသည့္ မိသားစု၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကျပီး မသန္စြမ္းသူမ်ားႏွင့္ တုိက္ရိုက္ထိေတြ႕ပတ္သက္ၾကသည့္ သူမ်ားျဖစ္ပါေၾကာင္း။
မသန္စြမ္းသူမ်ား၏ ဘ၀တြင္ ခံစားေတြ႕ၾကံဳေနရသည့္ အခက္အခဲ အတားအဆီးမ်ားသည္ သူတုိ႔၏ "မျပည့္စံုမႈ" ေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ၊ သူတုိ႔ ရင္ဆုိင္ၾကံဳေတြ႕ေနရသည့္ "ပတ္၀န္းက်င္မွ အတားအဆီး" မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ကုိ ေတြ႕ရွိရပါေၾကာင္း။ ယခင္က မသန္စြမ္းသူမ်ားသည္ သနားစရာေကာင္းျပီး အျမဲတမ္း ကူညီေဖးမ ေပးရန္ လုိအပ္ေနသူမ်ားဟု ထင္မွတ္ခဲ့ၾကပါေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ မသန္စြမ္းသူမ်ား၏ အေရးကိစၥမ်ားကုိ ရႈေထာင့္အသစ္၊ အျမင္သစ္မ်ားႏွင့္ သိရွိနားလည္ သေဘာေပါက္ရန္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ လာၾကျပီ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။
ျပည္သူအမ်ားစုသည္ မသန္စြမ္းသူမ်ား အေပၚ မသိနားမလည္ျခင္း၊ လ်စ္လ်ဴရႈျခင္း၊ အယူသီးျခင္းႏွင့္ ေၾကာက္ရြံ႕စိုးရိမ္ျခင္း မ်ားေၾကာင့္ အထီးက်န္ဘ၀ကုိ ေရာက္ခဲ့ရသည့္ မသန္စြမ္းသူ မ်ား၏ အေရးကိစၥသည္ ယခုအခ်ိန္တြင္ ကမၻာ့ကုုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာက အထူးအာရံုစုိက္လာေသာ ကိစၥတစ္ရပ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါေၾကာင္း။ ကုလသမဂၢ အဖဲြ႕ႀကီးက ၁၉၈၂ ခုႏွစ္တြင္ "မသန္စြမ္းသူမ်ား ဆုိင္ရာ ကမၻာ့လုပ္ငန္းစဥ္"၊ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ "မသန္စြမ္းသူမ်ား အတြက္ အခြင့္အေရး ညီမွ်ျခင္းဆုိင္ရာ စံျပဳအပ္ေသာ စည္းမ်ဥ္းမ်ား" ကုိ ခ်မွတ္ေပးခဲ့ပါေၾကာင္း၊ သုိ႔ရာတြင္ လက္ေတြ႕နယ္ပယ္၌ မသန္စြမ္းသူမ်ား၏ အခြင့္အေရးကုိ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည့္ အတုိင္း ကာကြယ္ျမွင့္တင္ ေပးႏိုင္မႈ အားနည္းေနေသးသည္ကုိ ေတြ႕ရပါေၾကာင္း။
ထုိ႔ေၾကာင့္ စစ္မွန္ေသာ မသန္စြမ္း အခြင့္အေရးမ်ားကုိ စြမ္းေဆာင္ေပးႏုိင္ရန္ အတြက္ (၆၁)ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးက "မသန္စြမ္းသူ အခြင့္အေရးမ်ားဆုိင္ရာ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္" (Convention on the Rights of Persons with Disabilities- UNCRPD) ကုိ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ ၁၃ ရက္တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့ပါေၾကာင္း။
ဤစာခ်ဳပ္တြင္ အပုိဒ္ေပါင္း (၅၀)ပါ၀င္ၿပီး မသန္စြမ္းသူမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားအားလံုး ပါ၀င္ပါေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံ(၁၉၃)ႏိုင္ငံ ရွိသည့္အနက္ ဤသေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိး ျပီးေသာႏုိင္ငံေပါင္း (၁၅၄)ႏုိင္ငံရွိျပီး အတည္ျပဳျပီးသည့္ ႏိုင္ငံ(၁၂၆)ႏိုင္ငံ ရွိၿပီျဖစ္ပါေၾကာင္း။
မိမိတုိ႔၏ အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေဒသတြင္ လူဦးေရသန္းေပါင္း (၆၅၀)ခန္႔ ရွိသည့္အနက္ မသန္စြမ္းသူ အမ်ားစုသည္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါး ၾကပါေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ UN-ESCAP ၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ မသန္စြမ္းသူမ်ားအတြက္ ဆယ္စုႏွစ္ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား (၁၉၉၃-၂၀၀၂)ကုိ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ျပီး မူ၀ါဒ လမ္းစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ေရးႏွင့္ ေဆးပညာ ရႈေထာင့္မွ အျမင္ေဟာင္းမ်ားကုိ တြန္းလွန္ပယ္ဖ်က္ေရး တုိ႔ကုိ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါေၾကာင္း။
ဒုတိယ ဆယ္စုႏွစ္ (၂၀၀၂-၂၀၁၂)တြင္ မသန္စြမ္းသူမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို ျပ႒ာန္းျခင္းကုိ ႏိုင္ငံတုိင္း၌ ေဆာင္ရြက္ရန္ အခန္းက႑ တစ္ရပ္အျဖစ္ ထည့္သြင္းေဆာင္ရြက္ ခဲ့ပါေၾကာင္း။
ဤဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုလံုးတြင္ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံအသီးသီးသည္ အခြင့္အေရးမ်ားကုိ အေျခခံျပီး မသန္စြမ္းသူမ်ား အားလံုးအက်ဳံး၀င္သည့္ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကပါေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္လည္း ဤရည္မွန္းခ်က္မ်ား ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းျပီး ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။
လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၁၀၅၀ ခန္႔ရွိသည့္ မသန္စြမ္းသူမ်ားသည္ အႀကီးမ်ားဆံုး လူနည္းစု အဖြဲ႕ဟု ကမၻာက လက္ခံထားပါေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေထာင္စုႏွစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး ပန္းတုိင္ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ေအာင္ျမင္မႈ အသီးအပြင့္မ်ားကုိ ကမၻာ့လူသား အားလံုးႏွင့္ ေအးအတူပူအမွ် ခံစား စံစားႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကုလသမၢ မသန္စြမ္းသူ အခြင့္အေရးမ်ားဆုိင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ႏုိင္ငံတစ္၀န္းရွိ မသန္စြမ္းသူမ်ား၏ အခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ ႏိုင္ရန္၊ လူသားတုိင္း ခံစားခြင့္ရွိေသာ အေျခခံ အခြင့္အေရးမ်ား ရရွိေစရန္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ ေစျခင္းျဖင့္ လူေနမႈ ဘ၀ကုိ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေစရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး "မသန္စြမ္း သူမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ား ဥပေဒ"ကုိ လူမႈ၀န္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေရးု ၀န္ႀကီးဌာနက ဦးေဆာင္ေရးဆြဲလွ်က္ ရွိပါေၾကာင္း။
ျမန္မာႏုိင္ငံအရပ္ရပ္မွ မသန္စြမ္းသူမ်ား၏ စစ္မွန္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီမ်ား၊ ႏုိင္ငံတကာ အစုိးရ မဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ျပည္တြင္း/ ျပည္ပ ေစတနာရွင္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ဆရာ၊ဆရာမမ်ား အားလံုးကုိ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ကုိယ္စား လွိက္လွဲစြာ အတူးေက်းဇူးတင္ရွိပါသည္ဟု ေျပာၾကားလုိပါေၾကာင္း။
နိဂံုးခ်ဳပ္အေနျဖင့္ မသန္စြမ္းသူမ်ားအေပၚ ထားရွိခဲ့သည့္ မသင့္ေလ်ာ္ေသာ ခံယူခ်က္၊ အယူအဆေဟာင္းမ်ားကို ဖယ္ရွားျပီး အျမင္သစ္ျဖင့္ ရႈျမင္ေပးၾကပါ။ မသန္စြမ္းသူမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေရးကိစၥမ်ားကုိ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္လံုးႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာ ကိစၥတစ္ရပ္အျဖစ္ လက္ခံ ေဆာင္ရြက္ေပးၾကပါ။ မသန္စြမ္းသူမ်ား အတြက္ အဟန္႔အတားမ်ား ျဖစ္ေစေသာ "အတားအဆီးမ်ား" ကုိ ၀ုိင္း၀န္းဖယ္ရွား ေပးၾကပါ။ မသန္စြမ္းသူမ်ားကုိ လူ႔အသိုက္အ၀န္းအတြင္း တန္းတူရည္တူ ပါ၀င္ခြင့္ေပးျပီး ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္သူမ်ားျဖစ္ေအာင္ ၀ုိင္း၀န္းေဆာင္ရြက္ ေပးၾကပါဟု တုိက္တြန္း လုိပါေၾကာင္းျဖင့္ ေျပာၾကားသည္။
ထုိ႔ေနာက္ လူမႈ၀န္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာျမတ္ျမတ္အုန္းခင္က ၀န္ႀကီးဌာန၏ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရွင္းလင္းတင္ျပျပီး ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားဆုိင္ရာ ညွိႏိႈင္းေရးမွဴး Mr. Ashok Nigam က ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ သ၀ဏ္လႊာကုိ ဖတ္ၾကားသည္။
ဆက္လက္၍ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာျမတ္ျမတ္အုန္းခင္၊ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္၊ ဒုတိယ၀န္ႀကီး ေဒၚစုစုလႈိင္ႏွင့္ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားဆုိင္ရာ ညွိႏႈိင္းေရးမွဴးတုိ႔က လူတုိင္းအက်ံဳး၀င္ ပညာေရး သင္ၾကားေပးေသာ အေျခခံပညာေက်ာင္း ဂုဏ္ျပဳဆု၊ မႏၱေလးတုိင္း ေဒသႀကီး ခ်မ္းျမသာစည္ ၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္(၅) အေျခခံပညာ အလယ္တန္းေက်ာင္း၊ မသန္စြမ္းသူမ်ားအတြက္ အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္းဖန္တီးမႈ ဂုဏ္ျပဳဆုရ Genky မ်က္မျမင္ အေၾကာျပင္ ကုသခန္း၊ မသန္စြမ္းသူမ်ားအတြက္ အတားအဆီး ကင္းေသာ ပတ္၀န္းက်င္ဖန္တီးမႈ ဂုဏ္ျပဳဆုရ စိန္ေဂဟာ (ပါရမီ)စင္တာ၊ ထူးခၽြန္မသန္စြမ္းဆု ရရွိသူ ေရႊမင္းသား ေဖာင္ေဒးရွင္းမွ အမႈေဆာင္ ေဒၚသူဇာေက်ာ္ (ရုပ္ရွင္ဇာတ္ညႊန္း ဒါရုိက္တာ သမီးျမတ္ေက်ာ္)၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ မသန္စြမ္းသူမ်ားေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အလြတ္တန္းအဆင့္ ေဆာင္းပါးျပိဳင္ပြဲ၊ အထက္တန္းအဆင့္၊ အလယ္တန္းအဆင့္ႏွင့္ မူလတန္းအဆင့္ စာစီစာကုံး ျပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ ဆုရရွိသူမ်ားအား ဆုမ်ားခ်ီးျမွင့္ျပီး မသန္စြမ္းသူမ်ား ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္ ဗီဒီယို မွတ္တမ္းကုိ ျပသသည္။
ထုိ႔ေနာက္ ဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာ စုိင္းေမာက္ခမ္းသည္ ဆုရရွိၾကသူမ်ား၊ ထူးခၽြန္မသန္စြမ္းသူမ်ား ႏွင့္အတူ မွတ္တမ္းတင္ ဓါတ္ပံုရိုက္ျပီး အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ မသန္စြမ္းသူမ်ားေန႔ အထိမ္းအမွတ္ ျပခန္းကုိ လွည့္လည္ ၾကည္ရႈအားေပးသည္။
အဆုိပါ အခမ္းအနားသို႔ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးမ်ား၊ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ရံုး(ၾကည္း)မွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနလင္း၊ ဒုတိယ၀န္ႀကီးမ်ား၊ ဌာနဆုိင္ရာ အႀကီးအကဲမ်ား၊ ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံျခားသံရံုးမ်ားမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ား၊ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၊ မသန္စြမ္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ဆုရရွိသူမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကေၾကာင္းသတင္းရရွိသည္။
